Evde geri dönüşüm, sürdürülebilir bir yaşam için önemli adımlardan biridir. Her gün evinizde kullandığınız ürünlerin ortaya çıkardığı atıklar, doğaya zarar vermeden yeniden kullanılabilecek değerli kaynaklardır. Evinizdeki günlük atıkları geri dönüştürmek de doğaya olan sorumluluğunuzu yerine getirmenin yanı sıra doğal kaynakları koruma ve gelecek nesillere temiz bir çevre bırakma çabalarınızın bir göstergesidir. Çünkü geri dönüşüm, çevreyi korumak ve doğal kaynakları tasarruflu kullanmak açısından son derece önemlidir. Evde yapılan geri dönüşümlerle çevreye olan katkınızı artırmanız mümkün. Peki, evde birkaç küçük uygulama ile nasıl geri dönüşüm yapılır? Gelin, çevreye duyarlı bir yaşam tarzı benimsemek için atılacak bu küçük adımların büyük faydalarını birlikte keşfedelim ve geleceğe daha temiz bir dünya bırakalım!

Evsel Atıklar Nelerdir?

Evsel atıklar, günlük yaşamımızda ürettiğimiz ve genellikle çöpe giden çeşitli atıklardır. Evlerimizde ortaya çıkan bu atıklar, çevre kirliliği ile doğal kaynak kullanımı konusunda oldukça önemlidir. Evsel atıklar genellikle organik - inorganik olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Evsel atıkları gruplara ayırarak değerlendirmek, geri dönüşüm süreçlerini daha verimli şekilde yürütmenizi sağlar. Evsel atıkların doğru şekilde ayrıştırılarak geri dönüştürülmesi, çevreye olan olumlu etkinizi artırırken aynı zamanda doğal kaynakları da korumanıza yardımcı olur. Evsel atık türleri ise şunlardır:

• Organik atıklar, genellikle gıda atıkları, bahçe artıkları ve kağıt ürünleri gibi doğal maddelerden oluşur. Organik atıkların doğada çürüyerek çevreye zarar vermesi önlenir ve kompost yapımında da kullanılabilir. Ayrıca biyolojik olarak parçalanabilir oldukları için geri dönüşüm süreçlerinde de değerlendirilebilir.
• İnorganik atıklar ise plastik, cam, metal ve elektronik eşyalar gibi doğal olmayan maddelerden oluşur. İnorganik atıkların geri dönüştürülüp tekrar kullanılması, doğal kaynakların korunmasına, atıkların çevreye zarar vermesinin azaltılmasına yardımcı olur. Geri dönüştürülebilen plastik, cam ve metal gibi malzemelerin ayrı toplanarak geri dönüşüm tesislerine gönderilmesi, çevresel etkilerin azaltılması açısından büyük önem taşır.

Hangi Evsel Atıklar Dönüşebilir?

Geri dönüşümü desteklemek için hangi ürünlerin geri dönüştürülebileceğinin bilinmesi, çevre koruma çabalarında büyük bir rol oynar. Çünkü geri dönüşümde en önemli nokta her ürünün geri dönüşüme uygun olmadığını bilmektir. Ambalajların üzerindeki geri dönüşüm sembollerini kontrol edip hangi malzemelerin geri dönüşebileceğini öğrenebilirsiniz. Daha sonra ise geri dönüşüme uygun olan ürünleri uygun şekilde saklamalı ve ayrıştırılmalısınız. Bu aşamada plastik, cam, metal ve kağıt gibi farklı malzemeler ayrı olarak toplanmalı ve geri dönüşüm tesislerine gönderilmelidir.

Atıkların geri dönüşüme uygun olması ve doğru şekilde yönetilmesi, geri dönüşüm sürecinin daha verimli işlemesine katkı sağlar. Süreç sonunda atıklar yeniden kullanılabilecek hale geldiği için kaynakların korunabilirliği artar. Geri dönüşüme en uygun atıklardan biri plastiktir. Yılda yaklaşık olarak 400 - 450 milyon ton plastik üretilir. (1) Çünkü kozmetik, gıda kaplarının yanı sıra pek çok ürün ambalajı plastikten yapılır. Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği’nin (GEKADER) 2021 yılındaki araştırmasına göre Türkiye’de 6.7 milyon ton plastik geri dönüşüme girmiş ve her yıl yaklaşık %10 artışla plastik geri dönüşümü sağlanması beklenmektedir. (2) Siz de katkı sağlamak adına plastik ürünlerin üzerindeki geri dönüşüm sembollerini inceleyerek doğru ayrıştırma yaparak geri dönüşüm merkezlerine verebilirsiniz. Bu sayede evde plastik geri dönüşümü sayesinde karbon salınımının azaltılmasına katkı sağlayabilirsiniz.

Geri dönüşümde öne çıkan diğer atıklar ise cam ve kağıt ürünlerdir. Gazete, dergi, karton, ofis kağıdı gibi kağıt ürünleri geri dönüşüme uygun malzemelerdir. Bu atıklar kağıt geri dönüşüm tesislerine gönderilerek tekrar kullanılabilir kağıt ürünlerinin üretiminde değerlendirilir. Her bir ton kağıt geri dönüşümü, yaklaşık olarak 17 ağacın kesilmesini önler ve ısıtma için kullanılan enerjiyi azaltır. 

(3) Cam geri dönüşümü ise her yıl dünya çapında yaklaşık olarak 27 milyon ton camın geri kazanılmasını ve 1,300 litre petrol tasarrufu sağlar. (4) Şişe - kavanoz gibi cam ürünler ise geri dönüşüm tesislerinde eritilerek yeni cam ürünlerinin üretiminde kullanılabilir. Cam ürünlerin ayrıştırılmasında önemli olan kağıt ya da herhangi başka bir maddenin olmamasıdır. Cam atıklarda sadece cam malzemesi bulunmalıdır.

Alüminyum, çelik gibi metal ürünler de geri dönüşüme uygun malzemelerdir. (5) Metal ürünlerin eritilerek yeni metal ürünlerinin üretiminde kullanılması, mevcut kaynakların sürdürülmesine yardımcı olur. Gıda atıkları ve bahçe artıkları gibi organik atıklar ise farklı şekilde de olsa geri dönüşümde kullanılabilir. Çünkü bu atıkların kompost yapımında kullanılması, toprağın verimliliğini artırır, doğal döngünün devamlılığını sağlar.

Evde Geri Dönüşüm İçin Ne Gerekir?

Evde geri dönüşüm yapmanız için öncelikle atıkları doğru şekilde ayrıştırabilmek için ayrıştırma kutuları kullanmanız gerekir. Kağıt, cam, plastik ve metal gibi farklı malzemeler için ayrı kutular kullanmanız geri dönüşüm sürecini kolaylaştırır.

Ambalajların üzerinde yer alan geri dönüşüm sembollerini doğru şekilde tanımak ve atıkları bu sembollere göre ayrıştırmak da oldukça önemlidir. Bu semboller hangi malzemelerin geri dönüşebileceğini belirterek doğru ayrıştırma yapmanızı sağlar. Bununla birlikte evde geri dönüşüm yapabilmek için bilinçli tüketim alışkanlığı geliştirmek önemlidir. Geri dönüşüme uygun ambalajları tercih etmeniz geri dönüşümsüz atıkları azaltmak adına büyük bir adımdır.

Evde ayrıştırdığınız geri dönüşüm malzemelerini uygun şekilde toplayıp geri dönüşüm tesislerine göndermeniz gerekir. Tesisler, atıkları geri kazanarak yeni ürünlerin üretilmesini sağlayarak doğal kaynakları korur.