Tarım Sigortası ve Tarsim Nedir?
Tarım Sigortası;
çiftçilerimizin tarımsal emeklerini, güvenceye almak amacıyla, poliçe bazında
teminatlar altında korumaya alan bir sigorta ürünüdür. Tarım Sigortaları Havuzu
tarafından kapsama alınacak ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçeklerine göre
devletin sağlayacağı prim desteği miktarları, her yıl Cumhurbaşkanı Kararı ile
belirlenir.
Bu sistemle; çiftçinin ödeyeceği sigorta primine devlet desteği
verilmesinin sağlanması, teminat kapsamının aşamalı olarak genişletilmesi ve
çeşitlendirilmesi, tazminat ödemelerinin en kısa sürede yapılması, tarım
sigortalarının ülke genelinde geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
hedeflenmiştir.
Tarım Sigortası Neleri Kapsar?
Tarım Sigortası; bitkisel ürünleri, hayvanları, seraları, tarım aletleri
ile makinelerini ve tarımsal yapıları kapsar. Hayvan, bina, alet ve
makinelerine; kuraklık, dolu, don, sel, taban suyu baskını, fırtına, hortum,
deprem, heyelan, yangın, kaza ile oluşan ve hayvan hastalıkları sebebiyle
gerçekleşen zararlar sigorta teminatı kapsamındadır.
Tarım Sigortaları 2019 yılı uygulamalarının yer aldığı, Tarım Sigortaları
Havuzu tarafından 2019 yılında kapsama alınacak riskler, ürünler ve bölgeler
ile prim desteği oranlarına İlişkin 26/11/2018 tarih ve 380 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı, 27/11/2018 tarih ve 30608 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu karara göre:
- Bitkisel ürünler için dolu ana riski ile birlikte fırtına, hortum,
yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını ek riskleri dolu paketi halinde;
Bunların yanında, isteğe bağlı olarak;
- Açık alanda yetiştirilen meyveler için don riski, meyve bahçeleriyle
bağlarda dolu ağı, örtü ve destek (telli terbiye) sistemleri ile bu sistemlerin
altında bulunan ürünler, meyve ağaçları, asmalar ve fidanlar için dolu ağırlığı
ve taşıt çarpması riskleri,
- Kiraz, incir ve üzüm ürünlerinde yağmur riski,
-Yaban domuzunun tarla ürünlerine, sebzelere ve çilek ürününe verdiği
zararlar,
-Meyve ağaçları ve asmaların kendileri ile fidanlarında, paket halinde;
dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, taşıt çarpması, kar ağırlığı,
sel ve su baskını riskleri ile yaban domuzunun sadece fidanlara verdiği
zararlar,
- İlçe bazlı kuraklık verim sigortası ile, kuru tarım alanlarında
yetiştirilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve
yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarında, dolu
paketi dışındaki; kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem,
aşırı yağış risklerinden kaynaklı verim azalışları,
- Seralar için dolu ana riski ile birlikte; fırtına, hortum, yangın,
heyelan, deprem, sel ve su baskını ile taşıt çarpması, kar ve dolu ağırlığı ek
riskleri paket halinde,
-Büyükbaş hayvanlar için ölüm riski ve ek olarak isteğe bağlı olmak üzere
hırsızlık ve terör riskleri,
- Küçükbaş hayvanlar için ölüm riski ve ek olarak isteğe bağlı olmak üzere
hırsızlık riski,
- Kapalı sistemde üretim yapılan, biyo-güvenlik ve hijyen tedbirleri
alınmış tesislerde yetiştirilen kümes hayvanları ile açık ve yarı açık sistemde
yetiştirilen kümes hayvanları için ölüm riski,
- Denizlerde ve iç sularda yetiştirilen su ürünleri için ölüm riski ile
kafes ve ağlar için kazalar, predatör saldırısı, fırtına, hortum, deprem, sel
ve su baskını riskleri,
- Aktif (arılı) ve plakalı kovanlar için; fırtına, hortum, yangın, heyelan,
deprem, sel ve su baskını, taşıt çarpması, nakliye ile vahşi hayvan saldırısı
riskleri,
ilgili genel şartlar ile tarife ve talimatlar kapsamında; Çiftçi Kayıt
Sistemi’ne ve bakanlığımızın diğer kayıt sistemlerine kayıtlı çiftçilerin,
mevcut arazi, sera, ürün, tesis, işletme ve yetiştiricilik bilgileri dikkate
alınarak, Tarım Sigortaları Havuzu tarafından teminat altına alınmıştır.
Tarım Sigortası Prim Desteği’nden Kimler Yararlanabilir?
Tarım sigortası prim desteğinden yararlanacak üreticilerin; 5488 sayılı
Tarım Kanunu’nun 20. maddesi (d) bendi ve geçici 2. maddesi ile 5363 sayılı
Tarım Sigortaları Kanunu’nun 13. maddesi ikinci fıkrasında belirtildiği
şekilde, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın kayıt sistemlerine
kayıtlı olmaları yasal bir zorunluluktur ve sigortalıların tarım sigortası prim
desteğinden yararlanabilmesi için bu kayıt sistemlerine kayıtlı olması veya
güncellenmesi gereken ürünler için bu kaydını her sene güncellemesi gereklidir.
Buna göre bitkisel ürünler için, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS’ye) kayıt
olunması veya kaydın güncellenmesi, seralar için, Örtü Altı Kayıt Sistemi’ne
(ÖKS’ye) kayıt yaptırılması veya kaydın güncellenmesi, süt sığırları, besi
sığırları, mandalar, koyun ve keçiler ile koç ve tekeler için, Hayvancılık
Bilgi Sistemi’ne (HAYBİS) işletme kaydı yaptırılması veya işletme ile hayvan
kayıtlarının güncellenmesi, kümes hayvanları için, Hayvancılık Bilgi Sistemi’ne
(HAYBİS) işletme kaydı yaptırılması veya işletme kaydının güncellenmesi, su
ürünleri için Su Ürünleri Kayıt Sistemi’ne (SKS’ye) işletme kaydı yaptırılması
veya işletme kaydının güncellenmesi, arıcılık (Arılı Kovan) Sigortası için,
Hayvancılık Bilgi Sistemi’ne (HAYBİS’e) ve Arıcılık Kayıt Sistemi’ne (AKS’ye)
başvurularak, işletme kaydının yaptırılması veya işletme kaydının güncellenmesi
gerekmektedir.
Yine 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu’nun 17. maddesinde belirtilen;
“Bu kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası
yaptırmayan üreticiler, 20/06/1977 tarihli ve 2090 sayılı kanundan
yararlanamaz.” hükmü uygulanmaktadır.
Sigorta Kapsamı ve Sigortalanan Tehlikeler
Tüm bitkisel ürünler için;
• Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskınının
neden olduğu miktar kaybı,
• Dolunun yaş meyve, yaş sebze ve kesme çiçeklerde neden olduğu kalite
kaybı, teminat kapsamına alınmaktadır.
İsteğe bağlı olarak,
• Don riskinin yaş meyvelerde neden olduğu miktar kaybı,
• Dolu, dolu ağırlığı, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su
baskını, taşıt çarpması risklerinin dolu ağı ve örtü sistemleri, destek (telli
terbiye) sistemleri ile bu sistemlerin altında bulunan ürünlerde neden olduğu
zararlar,
• Yaban domuzunun tarla ürünlerinde, sebzelerde, fidanlarda ve çilekte
neden olduğu miktar kaybı,
• Yağmur riskinin; kiraz ve üzüm ürünlerinde olgunlaşma ve hasat dönemlerinde
neden olduğu miktar kaybı ile taze tüketime yönelik olarak üretilen incirlerde
olgunlaşma ve hasat dönemlerinde yol açtığı kalite kaybı, kurutmalık amaçlı
üretilen incirlerde olgunlaşma ve buruklaşma dönemlerinden hasada kadar olan
dönemde neden olduğu miktar ve kalite kaybı,
• Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını
risklerinin, arpa, buğday, çavdar, tritikale ve yulaf ürünleri ile bu ürünlerin
sertifikalı tohumluklarının sap kısmında neden olduğu miktar kaybı,
• Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını
risklerinin, salamuralık yaprak üretimi yapılan asmaların yapraklarında neden
olduğu miktar kaybı, teminat kapsamına alınabilmektedir.
İsteğe bağlı ek teminatlar tek başına alınamaz.
Ekonomik olarak verime yatmış meyve ağaçları ve asmaların kendileri ile
fidanlarında, dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su
baskını, taşıt çarpması ve kar ağırlığı risklerinin neden olduğu tam hasarlar
ürünle birlikte veya üründen bağımsız olarak sigorta ettirilebilir.
Poliçeleşme Süreci
Çiftçi, sigorta işlemlerini gerçekleştirebilmesi için öncelikle o yıla ait
arazi ve ürün bilgilerine dair ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) kayıtlarını
güncellemiş olması gerekmektedir. ÇKS kayıtlarını güncellemiş olan çiftçi
ürününü sigortalatmak için Tarım Sigortaları Havuzuna (TARSİM'e) üye sigorta
şirketine veya acentesine başvurur. Sigorta şirketi veya acente Tarım
Sigortaları Havuzunun (TARSİM’ in) sistemine girerek çiftçi bilgilerinin
sorgulanmasını yapar. Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartlar ile
tarife ve talimatlar doğrultusunda acente sistemde poliçeyi oluşturur.
Acente öncelikle bilgilendirme formunu iki nüsha olarak sistemden alır ve bir
nüshasını sigortalıya imza karşılığı verir. Sonrasında poliçeyi iki nüsha
düzenleyerek bir nüshasını sigorta ettiren/sigortalıya verir.
Primlerin Ödenmesi
Bitkisel Ürün Sigortası’nda, poliçede yazılı primin %50'si devlet
tarafından karşılanır. Meyve ürünlerinde, dolu paket teminatına ek olarak don
teminatı alınmış ise, sadece don teminatında primin 2/3’ü devlet tarafından
karşılanır. Müşterek sigorta seçenekli poliçelerde, devlet prim desteği tutarı
standart müşterek sigorta için verilen tutar kadardır.
Sigortalı tarafından ödenecek olan primin %15'i peşin alınır; kalan prim
tutarı da en geç poliçe bitiş tarihinden itibaren 1 ay içinde tahsil edilir.
Ağaç/Fidan Sigortaları poliçelerinde ise sigortalı tarafından ödenecek olan
primin %15'i peşin alınır, kalan prim tutarı da en fazla 5 taksitle tahsil
edilir.
Hasar İhbar / Ekspertiz/ Ödeme Süreci
Bitkisel Ürün Sigortası’nda, teminat kapsamında olan bir riskin
gerçekleşmesi halinde; sigorta ettiren/sigortalı, sigorta şirketi ya da
acentesi aracılığıyla, sistem üzerinden, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren;
don hasarlarında 10 günü, diğer hasarlarda 15 günü aşmamak üzere Tarım
Sigortaları Havuzu’na (TARSİM’e) hasar ihbarını yapar.
Hasar tespitleri, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından
görevlendirilen eksperler aracılığıyla yapılır. Hasar dosyasının
tamamlanmasından sonra, kesinleşmiş tazminat miktarları, en geç 30 gün içinde
yine Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından sigortalıya, banka kanalıyla
ödenir. Tazminat, hasat tarihinden önce ödenmez; ancak, ürünün tamamen
hasarlanması halinde tazminat, sigortacılık ilkeleri dahilinde poliçe bitiş
tarihinden önce ödenir.
Erken bir gelişme devresinde sigortalı ürünün hasara uğraması durumunda;
Tarım Sigortaları Havuzu eksperi tarafından, aynı ürünün veya farklı bir ürünün
yeniden ekim/dikimine karar verilmesi halinde, sigortalının, hasar tarihine
kadar, mevcut ürüne yapmış olduğu ekim/dikim ve bakım masrafları karşılığı
olarak, Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartlar ile tarife ve talimatlarında
belirtildiği şekilde ödeme yapılır.
444 27 58
